پتروشیمی چهاربیشه؛ تعارض بین گفته‌ها و عملکردها

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» 28 اردیبهشت ماه، گزارشی خبری با عنوان «خطر در کمین گچساران؛ پتروشیمی بی‌مجوز و سؤالاتی بی‌پاسخ» در خبرگزاری تسنیم منتشر شد که واکنش‌های گسترده‌ای در بین افکار عمومی، به‌ویژه فعالان محیط زیست، به همراه داشت. این گزارش به ایجاد نگرانی‌هایی در خصوص احداث پتروشیمی چهاربیشه در گچساران پرداخت که به گفته مدیرکل حفاظت از محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد، از نظر زیست‌محیطی مشمول ارزیابی‌های لازم نیست.

گزارش‌ها از عدم انطباق عملکرد پتروشیمی چهاربیشه با گفته‌های مدیرکل محیط زیست، نشان‌دهنده‌ یک چالش جدی در مدیریت زیست محیطی در این منطقه است و هم‌اکنون جای سؤالات متعددی از جمله؛ آیا عدم هماهنگی میان ادعاها و اقدامات، به معنای ضعف نظارت یا ناکارآمدی قوانین است؟ آیا پتروشیمی چهاربیشه، به دلیل عملکرد ضعیف، در تضاد با وعده‌های زیست محیطی مدیرکل قرار گرفته است؟ مانده است.

مبهم بودن وضعیت پتروشیمی چهاربیشه 

عبدال دیانتی، مدیرکل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری تسنیم اعلام کرده است که پتروشیمی چهاربیشه نیازی به ارزیابی زیست‌محیطی ندارد. او مدعی است که این طرح به‌منظور حمایت از صنایع پایین‌دستی فعالیت می‌کند و به تبدیل فلرها به مواد جانبی مشغول است، اما به دلیل غیر شفاف بودن فضا سؤال‌های بسیاری بدون پاسخ مانده است؛ به‌ویژه در مورد نوع محصولاتی که این پتروشیمی قرار است تولید کند.

با یک جستجوی ساده در اینترنت مشاهده می‌شود که مسئولان کشوری و استانی در آئین‌ کلنگ‌زنی پتروشیمی چهاربیشه گچساران از عنوان پتروشیمی برای این طرح استفاده کرده‌اند ولی نگفته‌اند این طرح قرار است چه محصولات پایین‌دستی تولید کند.

عدم شفافیت مسئولان 

بررسی‌های خبرنگار تسنیم حاکی از آن است که هیچ‌یک از مسئولان در مراسم کلنگ‌زنی و مصاحبه‌ها پاسخ روشنی به این نگرانی‌ها نداده‌اند. این عدم شفافیت در خصوص ماهیت پروژه، سؤالات جدی را در ذهن مدیران و ساکنان محلی ایجاد کرده است.

توجیهات مدیرکل محیط زیست، به‌عنوان متولی حفاظت از منابع طبیعی، جای تأمل دارد. تفسیر او از قوانین و ضوابط استقرار صنایع و اجازه فعالیت به پروژه‌ای که به‌نظر می‌رسد از ارزیابی‌های لازم عبور نکرده، تعجب‌آور است.

مدیرکل محیط زیست، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی و استاندار کهگیلویه و بویراحمد به صراحت از لفظ «پتروشیمی» برای این پروژه استفاده کرده‌اند، با این حال، دیانتی به‌محض پاسخگویی، تأکید می‌کند که این طرح پتروشیمی نیست و نیازی به ارزیابی زیست‌محیطی ندارد.

قوانین زیست‌محیطی

مدیرکل محیط زیست باید بداند بر اساس قانون ضوابط استقرار صنایع مصوب فروردین 1402 که توسط سازمان محیط زیست کشور به ادارات کل محیط زیست استان‌ها ابلاغ شده است، پتروشیمی‌ها و صنایع پایین‌دست پتروشیمی، با هر عنوان و مقیاسی (ردیف 77002)، جزو صنایع شیمیایی به شمار می‌روند و مشمول ارزیابی‌های زیست‌محیطی لازم هستند.

همچنین، باید توجه کرد که این پروژه‌ها باید در فاصله‌های امنیتی مشخصی از مناطق مسکونی، مدارس و سایر تأسیسات عمومی قرار گیرند: 1500 متر از محدوده مصوب شهری، 1200 متر از طرح هادی روستایی و 1000 متر از مدارس، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها.

با توجه به این قوانین، خواه این پروژه به‌عنوان پتروشیمی تعریف شود یا به‌عنوان صنعت پایین‌دستی، داشتن یک طرح ارزیابی زیست‌محیطی الزامی است و رعایت فواصل مذکور نیز باید صورت گیرد، در این میان، مشخص است که صنایع پتروشیمی به‌طور ذاتی آلاینده هستند و جای تعجب دارد که چگونه پروژه‌ای با عنوان پتروشیمی می‌تواند بی‌نیاز از ارزیابی زیست‌محیطی اعلام شود.

سلامت محیط زیست و مردم گچساران

نگرانی بیشتری در مورد این مسائل وجود دارد، آیا سلامت محیط زیست که ضامن سلامتی انسان‌ها و اکوسیستم‌ها است، فدای منافع سیاسی و سفارشات خاص خواهد شد؟ سلامت محیطی که مردم گچساران و حومه در آن زندگی می‌کنند و هوایی که تنفس می‌کنند، باید بسیار باارزش باشد، حتی اگر به بهای از دست دادن صندلی‌های مدیریت باشد.

اظهارات کارشناسان

یکی از کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست کشور به خبرنگار تسنیم گفت: باید به‌دقت مشخص شود که این پتروشیمی چه محصولاتی قرار است تولید کند، اکنون پرونده بررسی پایین‌دستی پتروشیمی اصفهان (که مربوط به طرح فنل‌استن است) به‌مدت بیش از دو سال در دست من قرار دارد، ما مجری را مجبور کردیم تغییرات زیادی در اجرای آن ایجاد کند، از جمله انتقال فلرها و استک‌ها و حذف بخشی از زمین‌ که نزدیک به روستا بود.

این پتروشیمی در منطقه ویژه اقتصادی پارسیان در استان هرمزگان واقع شده است، از آنجا که این طرح از اصفهان به آنجا منتقل شده، هنوز نیز پرونده‌اش به‌طور کامل نهایی نشده است، از این گذشته، مشکلات متعددی همچون تهیه مجوزها و لایسنسورها برای این پروژه وجود دارد.

حتی در مناطق ویژه هرمزگان که دارای آب شیرین‌کن است، مشکلاتی در قراردادهای پتروشیمی‌ها به‌وجود آمده است، مشکلات آلایندگی تجمعی نیز قابل توجه است؛ ممکن است پتروشیمی جدید به‌خودی‌خود آلاینده نباشد، اما وجود پتروشیمی‌های قبلی در این منطقه و آلایندگی‌های آن‌ها می‌تواند برای سلامت مردم خطر ایجاد کند، حتی تأمین برق پتروشیمی‌ها نیز با چالش‌هایی رو‌به‌رو است.

در نهایت، امید است که مسائل زیست‌محیطی به هیچ‌وجه در سایه مسائل سیاسی یا فشارهای دیگر قرار نگیرند، نیاز به پاسخگویی شفاف و دقیق از سوی مسئولان دلسوز و نگاه به منافع انسان‌ها و محیط زیست، توأم با قوانین و مقررات است، مسلماً، سلامت و ایمنی مردم گچساران و همه ساکنان این منطقه، باید در اولویت قرار گیرد.

منبع:تسنیم

انتهای پیام/