امام‌رضا(ع)؛ وارث علوم باقری و اخلاق حیدری

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرحیم عبودی در گفتگویی تفصیلی با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» به ابعاد و ویژگی‌های شخصیتی امام‌رضا (ع) پرداخت.

صبح‌زاگرس: علت نام‌گذاری این دهه به‌نام کرامت چیست؟

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه‌جمعه کهگیلویه و بویراحمد: فاصله بین ولادت حضرت معصومه (س) تا ولادت امام‌رضا (ع) به برکت این دو بزرگوار و کرامت آنان دهه کرامت نام‌گذاری شده است. کرامت در واقع به معنای بزرگواری و اصل کرامت در روایات نقل شده از ائمه اطهار (ع) ملاک دینداری انسان‌ها می‌باشد، از پیامبر اکرم (ص) روایتی منقول است که کرامت دوری از گناهان است.

این دو معصوم بزرگوار به‌عنوان امام و امام‌زاده کریم و کریمه هم شناخته می‌شوند، در باب زیارت قبور مطهر این دو بزرگوار نیز احادیق زیادی منقول است همچنین احادیث متعدد در رابطه با حضرت معصومه (س) و شان و بزرگی جایگاه آن حضرت روایت شده است، حدیث مشهوری از امام جعفرصادق (ع) است که فرموده‌اند: «آگاه باشید حرم خدا، مکه است و … همانا قم، کوفه کوچک است و سه در از درهای هشت‌گانه بهشت به سوی قم گشوده می‌شود. به زودی بانویی از تبار من در قم دفن می‌گردد و نام او فاطمه دختر موسی است و با شفاعت او، همه شیعیان من داخل بهشت خواهند شد.»

همچنین حدیث دیگری در باب زیارت امام‌رضا (ع) که امام صادق علیه‌السلام از اجداد خود و آنان از پیامبر اکرم (ص) نقل کرده اند که رسول خدا (ص) فرمود: «ستُدفن بضعة منی بأرض خراسان، لایزورها مؤمن إلا اوجب الله له الجنة وحرّم جسده علی النار (مجلسی، 1339ق، ج102، ص31)» به زودی پاره ای از تن من در سرزمین خراسان دفن می گردد، هر مؤمنی او را زیارت کند، خداوند بهشت را برای او واجب کرده و جسم او را بر آتش جهنم حرام می کند.

صبح‌زاگرس: چرا به امام‌رضا (ع) عالم آل محمد می‌گویند؟

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کهگیلویه و بویراحمد: امام‌رضا (ع) به عنوان عالم آل رسول (ص) شناخته شده‌اند، به سند روایات علم امام‌رضا (ع) در زمان حکومت مامون و در برگزاری مناظرات تجلی یافت، مامون همیشه در تلاش بود تا علم امام‌رضا (ع) را زیر سئوال ببرد اما این اتفاق هرگز رخ نداد امام‌رضا (ع) با نمایان ساختن علم و آگاهی خود بر یهودیان و مسیحیان مجلسی که مامون تدارک دیده بود پیروز شدند و اینگونه آنان به حقانیت و علم این امام بزرگوار پی بردند.

در واقع همه اهل‌بیت (ع) اهل علم و گنجینه معرفت‌ هستند، رسول اکرم (ص) می‌فرمایند: أنا مدینة العلم و علی باب‌ها فمن اراد العلم فلیأت الباب؛ من شهر دانشم و علی دروازه آن است؛ هر کس دانش می‌جوید باید از آن دروازه وارد شود. هرکدام از معصومین (ع) در یک ویژگی شاخص بودند، امام‌رضا (ع) نیز به عالم آل محمد (ع) مشهوراند، همانطور که گفته شد مامون در این زمان مناظرات زیادی با ادیان مختلف از جمله مسیحیان و یهودیان با امام‌رضا (ع) برگزار می‌کرد تا امام‌رضا (ع) را شکست دهد، اما امام‌رضا (ع) همیشه پیروز همه‌ی مناظرات بودند، لذا از این‌رو عنوان عالم آل محمد (ع) به امام رضا (ع) داده شد.

صبح‌زاگرس: اهمیت حدیث سلسله‌الذهب به چه خاطر است؟

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کهگیلویه و بویراحمد: به نقل از روایات ورود امام به ایران از طریق اهواز بوده ایشان بعد از بهبهان بسمت فارس و از طریق کویر وارد نیشابور سپس وارد طوس شده‌اند، به گفته راویان ایشان به مدت سه روز در شهر نیشابور می‌مانند پس از آن امام به قصد ترک نیشابور می‌خواهند از شهر خارج شوند، در ادامه مردم زیادی به بدرقه ایشان می‌آیند، امام به دعوت از بزرگان شهر به سخنرانی می‌پردازند و در آن‌جا بود که امام‌رضا(ع) حدیث معروف سلسله الذهب را در بین مردم روایت می‌کنند. دلیل معروفیت این حدیث آن است که تمام راویان آن، امامان معصوم (ع) هستند و امام رضا (ع) به نقل از پدر، اجدادشان و پیامبر اکرم (ص) نقل می‌کنند که «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» دژ من است، پس هرکس که در دژ من درآید از عذابم در امان است و ادامه این حدیث معروف که پرداختن به تمام ابعاد آن خود زمان زیادی نیاز دارد.

صبح‌زاگرس: از ابعاد و ویژگی‌های شخصیتی امام‌رضا (ع) کدام‌اند؟

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کهگیلویه و بویراحمد: دوری از دنیا و زرق و برق آن و مهم‌تر از آن ساده‌زیستی از برجسته‌ترین صفات امام‌رضا علیه‌السلام و همچنین ائمه‌اطهار بود، وقتی امام‌رضا (ع) ولیعهد مامون می‌شوند هیچ توجهی به قدرت و عظمت این جایگاه نداشتند، از دیگر ویژگی‌هایی که از امام بزرگوار ما امام‌رضا (ع) روایت کرده‌اند این است که هیچگاه با گفتار خود دل کسی را نرنجاندند و به کسی اهانت نکردند، ایشان به کسی ناسزا و دشنام نمی‌دادند.

از دیگر ویژگی‌های آن حضرت که در روایات نقل شده است آن است که موقع نشستن پای خود را جلوی دیگران دراز نمی‌کردند، در حضور دیگران به دیوار تکیه نمی‌زدند و ایشان این را خلاف ادب می‌دانستند، ایشان در مقابل دیگران آب دهان خود را بیرون نمی‌انداختند، با صدای بلند نمی‌خندیدند، بلکه خنده‌اشان تبسّم و لبخند ملیح بود. میهمان‌نوازی آن حضرت زبان‌زد عام و خاص بود ایشان میهمان‌دوست بودند و میهمان را بسیار گرامی می‌داشتند.

صبح‌زاگرس: شخصیت اجتماعی امام‌رضا(ع) به چه شکل بوده است؟

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کهگیلویه و بویراحمد: همه امامان با مردم نشست و برخاست داشتند و در برخورد با مردم به نیکوترین صورت با آنان برخورد داشتند، امام‌رضا (ع) نیز با مردم می‌نشستند و به درد دل و مشکلات زندگی آنان گوش می‌دادند امام‌ برای مردم یاوری آگاه و دلسوز بود، امام‌رضا (ع) امامی بود که حتی با حیوانات نیز هم‌سخن شده و به آنان در اموراتشان کمک می‌کرد.

امام رضا (ع) به ضمانت و رضا معروف هستند، آن امام بزرگوار چه در زمان حیات خود و چه بعداز شهادتشان تاکنون ضامن انسان‌های زیادی شده است حرم ایشان ملجاء و پناهگاهی برای انسان‌ها و حتی حیوانات است، مهم‌ترین ضمانت ایشان ماجرای ضمانت آهو است. این نشان از رئوفیت و مهربانی امام‌رضا (ع) دارد که با مردم بسیار مهربان بوده‌اند ایشان حتی با حیوانات نیز بسیار مهربان و رئوف بودند.

به نقل از روایات یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های روحی و رفتاری امام‌رضا (ع)، کرامت و بزرگواری است. امام‌رضا (ع) در اوج اخلاق بودند ایشان به کسی دشنام نمی‌دادند و هر کسی ایشان را دشنام می‌دادند با بزرگی تمام عفو می‌کردند و از او می‌گذشتند امام‌رضا (ع) امام‌رئوف و مهربانی بودند، ایشان هیچ‌کسی را دست خالی رد نمی‌کردند.

صبح‌زاگرس: صبر در زندگی امام‌رضا (ع) کدام است؟

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کهگیلویه و بویراحمد: یکی از اصول مهم اخلاقی در زندگی همه امامان معصوم(ع) صبر و مقاومت در مقابل مصائب و مشکلات است، این بزرگواران الگوی صبر و مقاومت و بردباری بودند، همه شیعیان الگوهای رفتاری خود را از سیره امامان معصوم قرار داده‌اند. امامان معصوم (ع) با همه مهربان و سخاتمند بودند، آن‌ها در راه رضای خدا بر مشکلاتی که دشمنان برایشان به وجود می‌آوردند صبر می‌کردند، امام‌رضا (ع) در دوران زندگی سخت خود و حتی دوران زندانی بودن پدرشان بر مصائب و مشکلات صبر پیشه کردند، ایشان در تمام این دوران به جای پدرشان از خانواده و خواهر و برادرانشان حمایت و محافظت می‌کردند.

انتهای خبر/