بدعت گذاری‌های ناروا در مراسم عزا

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس»؛ مهربانوحسین زاده  در یادداشتی نوشت: سوگواری و برگزاری آیین‌های عزا برای فرد متوفی آئینی مهم و اجتماعی است که در تمامی ادوار تاریخ وجود داشته و با اعتقادات و باورهای دینی و فرهنگ مردم گره خورده است؛ در میان اقوام ایرانی به مناسبت مرگ اقوام و نزدیکان مراسم‌هایی به فراخور فرهنگ و آیین و رسوم‌های خاص نیز برپا می‌شود.

امروزه بسیاری از آداب و رسوم نادرست در مجالس ترحیم و یا برخی آیین های مذهبی و عروسی ها در استان کهگیلویه وبویراحمد نه تنها با آموزه ها و فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی سنخیت ندارد بلکه شاهد نوعی بدعت و تحمیل هزینه های سنگین و رفتارهای ناصواب و خلاف عرف بر خانواده ها و در سطح جامعه هستیم. 

برخی بدعت‌ها در این مراسم‌ها به گونه‌ای است که میزهای شام و ناهار لاکچری،سنگ قبر، نوشیدنی‌های گران قیمت، ارکسترهای متنوع و فاتحه‌خوانی‌های سیاسی امان این خانواده‌ها را بریده است.

به جای برخی رسوم ایلاتی و فرهنگی در برپایی این مراسم‌ها برخی بدعت‌های ناروا و ناخوشایند و خلاف عرف و فرهنگ نیز به شدت در حال رواج است و این مهم از منظر جامعه شناختی نیز به عنوان یک بحران اجتماعی در استان تبدیل شده است.

این آئین‌ها و سنت‌های رایج بین مردم در گستره زمان شکل گرفته‌اند و از آسیب‌ها و انحرافات مصون نمانده‌اند. اصلاح این آسیب‌ها، نیازمند شناخت آنها و برنامه‌ریزی واقع‌بینانه برای جایگزینی فرهنگ صحیح در آن زمینه است.

برخی از صاحبان عزا به رغم میل باطنی این رسوم را انجام می دهند و با اینکه خود مخالف برگزاری آن هستند اما اجبار اجتماعی آن‌ها را وادار به این رفتار می‌کند. در برخی از مراسم‌های ترحیم که حضور یابید گویا به میهمانی مجللی دعوت شده‌اید، بسته‌بندی‌های میوه، شیرینی، نوشیدنی‌های گران‌قیمت به چشم می‌خورد که خود مرده هم در طول زندگی خود از این خوراکی‌ها و میوه‌ها نتوانسته بخورد.

متأسفانه آداب مجالس عزای میت امروزه از مسیر اصلی و اسلامی خود خارج شده و مصیبت بلکه مصیبت‌های دیگر را بر مصیبت‌زده تحمیل می‌کند؛ زیرا افزون بر صرف هزینه‌های سنگین برای خرید قبر و تهیه وسایل کفن و دفن و ختم؛ مصیبت زده باید با توجه به هزینه‌های سنگین امروزی پذیرای افرادی باشد که برای تسلای خاطر و تعزیت بر مصیبت‌زده وارد می‌شوند و علاوه بر مصیبت اصلی هزینه‌های گزاف بی‌موردی را متحمل شود.

میت نیاز به صدقات و کار خیر دارد درحالی‌که سنگ‌قبر چند صدمیلیونی چه ثمره‌ای برای میت دارد؟ امروزه وجود تصاویر، بنرها و عکس‌های بانوان میته بر روی سنگ‌قبرها خود درد بزرگ است. امروز مراسمات عزا این‌همه هزینه‌بردار شده است که نباید این اقدامات را انجام داد.

در برخی از روستاهای این شهرستان رسم است که حداقل یک هفته پس از مرگ متوفی ناهار و شام ( گوشت، برنج، مرغ و سایر مخلفات) داده شود، بسیاری از اهالی دلشان می‌خواهد که این رسوم برچیده شود اما متاسفانه چشم و هم چشمی‌ها اجازه نمی‌دهد.

آوردن مداح در خاکسپاری و مراسم فاتحه خوانی و اهدای تاج گل و پارچه نوشته و نصب آن به در و دیوار خانه ی معزّا و نصب عکس ها و تصاویر بزرگ در چهار راه ها و معابر عمومی شهر و روضه خوانی های بی حاصل تکراری و هجوم بردن به خانه عزادار به قصد همدردی و اقامت کردن و غذا خوردن ، سودی به حال تازه درگذشته که ندارد هیچ ، بلکه باعث به هم خوردن نظم عادی جسمی و روحی شان می شود.

پخش انواع نوشیدنی ها و شربت‌های رنگین و چای و کیک و شیر و شیرینی هم زاید است و هم هزینه بر و هم وقت گیر و هم بسار مضحک است و باید گفت هیچ فضیلتی در بر ندارد.

تیراندازی، برگزاری مراسمات هفتم، چهلم و سالگرد، پذیرایی رنگارنگ و متنوع، پخت و خرید غذا توسط خانواده دچار مصیبت شده از بدعت‌هایی است که رواج یافته است، این موارد بیشتر آرامش آن‌ها و خانواده و بستگانشان را به هم می‌زند و موجبات خستگی و هزینه‌های هنگفت برای آنان می‌شود که هیچ وجهه‌ی دینی و شرعی و عقلی ندارد و به گرفتاری دوستان و آشنایان دور و نزدیک هم می‌افزاید.

برخی گمان می‌کنند جیغ‌وداد و مویه زنانه و شلیک تیر و تفنگ و هوارمردانه به نفع متوفی است در حالی که به‌جای آن قرائت قرآن و فاتحه و ادای نمازها و تکالیف انجام‌نشده و خیرات و مبراتی است که باید همچون تکلیفی واجب و به نحو صادقانه و بی ریا انجام گیرد.رفتارهایی چون طَول ِ چپ ( طبل عزا) که همراه با شعرخوانی و گروه و کِل و سِرو و رفتاره

هزینه‌ کردن میلیون‌ تومانی در جهت استفاده از این خوانندگانی که یک برنامه‌ اضافی و هزینه‌بر است کاری ناپسند و ضربه زدن به خانواده‌های عزادار است.استفاده از خواندن قرآن، روضه‌خوانی، مداحی و سینه‌زنی بر حسنات میت اضافه خواهد کرد و اجرا کردن این برنامه‌ها در مراسمات عزاداری ذخیره‌ قیامت است.

باید تلاش شود با فرهنگ‌سازی مناسب از تداوم ناهنجاری‌های موجود در این گونه آیین‌ها جلوگیری شود. برای نهادینه کردن فرهنگ صحیح در مجالس ترحیم و عروسی و حذف بسیاری از عادات و سنت‌های غلط در بین مردم باید ابتدا از اهرم‌ها و ابزارهای ظریف فرهنگی و دینی استفاده کرد.

باید با ایجاد زیرساخت‌های لازم و آموزش‌های ضروری مردم و خانواده‌ها توسط روحانیت، شخصیت‌های مذهبی و فرهنگ‌سازی بیشتر توسط رسانه‌ها به اعمال و روش‌های مثبت در این راستا سوق داد، تشریفات زائدی که در مراسمات امروزی مشاهده می‌شود نه تنها هیچ سودی برای متوفی نخواهد داشت، بلکه بازماندگان را درگیر مشکلات و دردسرهایی نیز خواهد کرد تا جایی که افراد برای برگزاری مراسمات خود اقدام به قرض گرفتن و وام خواهند کرد.

در این خصوص نیروی انتظامی تاکنون خوب عمل کرده است؛ اما در این راستا باید با همکاری بزرگان، روحانیون، نخبه‌های علمی ، فرهنگی و عوامل مؤثر به خاطر حفظ جان مردم و مشکلات ناشی از تیراندازی‌های بی‌هدف از این آسیب جدی پیشگیری شود تا این رسم غلط برچیده شود، بسیاری از آداب و رسوم نادرست در مجالس ترحیم در کهگیلویه وبویراحمد با آموزه ها و فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی سنخیت ندارد.

انتهای خبر