سکوت لوله‌های شکسته‌؛ روایتی از زخم‌های یاسوج

 این در حالی است که میانگین بارندگی سالانه در استان ۶۶۱ میلی‌متر، معادل سه برابر میانگین کشوری است؛ اما در سال آبی ۱۴۰۳–۱۴۰۴ این رقم به ۳۰۰ میلی‌متر کاهش‌یافته و نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش ۴۶ درصدی را نشان می‌دهد.

فرسودگی ۲۵۰ کیلومتر لوله آب در یاسوج

اما نبود مدیریت در منابع آبی را باید اصلی‌ترین دلیل تنش آبی استان کهگیلویه وبویراحمد و شهرهای آن دانست به گفته ولی‌الله عنبری، مدیر دفتر شبکه توزیع آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد که با رسانه‌ها عنوان‌شده است؛ از مجموع ۶۴۰ کیلومتر شبکه توزیع و انتقال آب در یاسوج، ۲۵۰ کیلومتر آن فرسوده است.

وی میزان اعتبار موردنیاز برای اصلاح کامل این شبکه را حدود یک هزار میلیارد تومان برآورد کرد و تأکید کرد که اعتبارات موجود پاسخ‌گوی این حجم از نیازها نیست و این مسئله در حال است که در دوران شهید رئیسی بودجه‌ای شاخص در این زمینه لحاظ شده بود که مدیری اسبق این اداره در این زمینه با مدیریت فشل خود نتوانسته بود این بودجه را جذب کند و همین مسئله باعث شد که این مسئله فرسودگی لوله‌های آب آشامیدنی یاسوج امروز سری دراز داشته باشد.

می شود، اما نمی‌توانیم!

عنبری همچنین از هدر رفت ۶۰ درصدی آب در سطح استان خبر داده و گفته است: اگر تنها بتوانیم جلوی ۳۰ درصد این هدر رفت را بگیریم، از تنش آبی عبور خواهیم کرد، مسئله اساسی که نشان می‌دهد که خشک‌سالی درصدی بسیار پایینی درزمینهٔ تنش آبی شهرهای سردسیری دارد و بیشترین دلایل این تنش آبی فرسودگی و زخم‌های زیرپوست شهری مرکز استان است که باعث شده که تنش آبی دیار آب را فراگیرد.

از سویی دیگر با توجه به شواهد و قرائن موجود برخی شهروندان، به‌ویژه در مناطق روستایی، استفاده ناصحیح از آب آشامیدنی برای مصارف کشاورزی را عامل تشدید بحران می‌دانند که نمونه براز آن در چندین روستاهای در حوالی دنا و حتی بویراحمد و چیتاب نیز گزارش‌شده است.

مهاجرت و توسعه نامتوازن، فشار بر زیرساخت‌های آب
هرچند که در این راستا نباید میزان مهاجرت‌پذیری بالای یاسوج و رشد جمعیت را نادیده گرفت و باید بدانیم با توجه به اینکه میزان بسیار زیادی از آب مرکز استان به‌وسیله منبع آب در بالادست یاسوج تأمین می‌شود، این میزان مهاجرت بی‌رویه ا روستا به شهر بدون توسعه متوازن زیرساخت‌ها، فشار مضاعفی بر شبکه توزیع وارد کرده به‌گونه‌ای که به گفته ولی‌الله عنبری، نبود مخازن ذخیره متناسب با جمعیت از مهم‌ترین چالش‌هاست.

در همین راستا نیز رضا رضایی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان در گفتگو با رسانه‌ها با اشاره به نا ترازی انرژی و فرسودگی خطوط توزیع، اعلام کرد: مخازن موجود تنها سه هزار مترمکعب ظرفیت دارند، درحالی‌که میزان نیاز مشترکان به بیش از ۹۰ هزار مترمکعب می‌رسد.

مخازن آبی که دیگر جوابگو نیست؟!

وی در ادامه افزوده است: در ساعات اوج مصرف، ناچار به قطع آب هستیم تا بتوانیم مخازن را پرکنیم؛ موضوعی که مستقیماً باعث بروز کم‌آبی در مناطق وسیعی از شهر می‌شود.

مدیرعامل آبفای استان همچنین از احداث مخازن جدید خبر داده و اعلام کرده است: یک مخزن ۱۵ هزار مترمکعبی در حال ساخت است و دو مخزن دیگر به ظرفیت‌های پنج و دو هزار مترمکعب به‌زودی به مناقصه می‌رود. علاوه بر آن، یک مخزن ۲۰ هزار مترمکعبی نیز در مرحله جانمایی قرار دارد.

سدسازی؛ راهکاری برای عبور از بحران آبی

اما در احداث مخزن و سیستم آب شرب نیز نباید از سدسازی و توسعه آن گذر کرد، در حال حاضر چنین رودخانه پر آب از کنار یاسوج می‌گذرد که می‌توان به بشار، مهریان، چیتاب و پل کلو اشاره کرد که با احداث سدهای استراتژیک بر روی این رودخانه‌ها می‌توان مسئله تنش آبی و کشاورزی استان را مرتفع کرد، مسئله که امروزمی بنیم که با احداث سد تنگ سرخ در حال انجام است و آینده نزدیک نیز سد سقاوه شیو و چندین سد استراتژیک دیگر درزمینهٔ حقابه آب و منابع آبی نیز می‌تواند مثمر ثمر باشد.

آرش مصلح، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد، از نقش مؤثر سد کوثر در تأمین آب جنوب کشور سخن گفت و تأکید کرده است این سد با ظرفیت تأمین آب برای ۲.۵ میلیون نفر، از مهم‌ترین زیرساخت‌های آبی کشور محسوب می‌شود.

سد تنگ سرخ؛ یک نعمت یا یک ...

وی همچنین از سد تنگ سرخ به‌عنوان پروژه‌ای راهبردی برای تأمین آب پایدار یاسوج یادکرد و افزوده است: سد تنگ سرخ هم‌اکنون ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و ۴۰۰ میلیارد تومان بودجه برای آن پیش‌بینی‌شده است. همچنین خط انتقال آب از این سد بااعتبار ۸۰۰ میلیارد تومان در اردیبهشت‌ماه امسال به مناقصه رفت.

به گفته مصلح، سد شاه قاسم نیز باهدف تأمین آب اراضی کشاورزی پایین‌دست در شهرستان بویراحمد احداث‌شده، اما به دلیل کاهش بارندگی، در سال جاری تنها ۱۰ درصد از حجم یک‌میلیون مترمکعبی آن پرشده است.

باوجود ظرفیت‌های غنی منابع آب در کهگیلویه و بویراحمد، ضعف زیرساخت‌ها، فرسودگی شبکه، کمبود مخازن و سوء مدیریت مصرف موجب شده تا یاسوج با بحران جدی کم‌آبی و قطعی‌های مکرر مواجه شود. حال باید دید اقدامات در حال انجام تا چه اندازه می‌تواند به بهبود وضعیت در کوتاه‌مدت و بلندمدت کمک کند.

چرا این سد سد خشک شد!؟

به‌عنوان‌مثال سد شاه قاسم در جنوب شهر یاسوج می‌تواند به‌عنوان یک سد استراتژیک که می‌تواند بار تشنگی و حتی کشاورزی مرکز استان را بر دوش بکشد به دلیل توجه نکردن و خشکیدن چشمه‌های بالادست خود در حال خشک شدن است، در حال که با انتقال رودخانه دشت روم به این سد می‌توان آن را همیشه پر آب در زمان تابستان و خشک‌سالی و تنش آبی قرارداد.

انتهای خبر/