رسول اکرم (ص‌): کمال عقل پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است
شنبه 1404/04/14 Saturday - 2025 05 July السبت ، 10 محرّم ، 1447
ساعت
1404-04-14 14:18 شماره خبر : 14216
خشکسالی بی‌امان؛ میهمان ناخوانده کهگیلویه‌وبویراحمد؛

دو عامل تغییر اقلیم و دخالت‌های بی‌رویه انسان در حفر چاه و حتی ایجاد سدهای مخزنی در مناطق حوزه آبریز از مهم‌ترین عوامل فرونشست زمین در استان کهگیلویه و بویراحمد است.

کاهش چشمگیر میزان بارش در سال‌های اخیر، خشک‌سالی‌های پی‌درپی، فرونشست آب‌های زیرزمینی زنگ خطر را برای این استان به صدا درآورده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس»  کهگیلویه و بویراحمد عروس سرزمین زاگرس که در همین چند سال به سرزمین چشمه‌های جوشان معروف بوده، استانی است که زمانی به سرزمین آب و رود مشهور بود اما امروز با چالش جدی کمبود بارندگی و خشک‌سالی دست‌وپنجه نرم می‌کند.

چرا باران نمی بارد

 کاهش چشمگیر میزان بارش در سال‌های اخیر، خشک‌سالی‌های پی‌درپی، فرونشست آب‌های زیرزمینی زنگ خطر را برای این استان به صدا درآورده و تهدید جدی برای کشاورزی، محیط‌زیست و اقتصاد این دیار به صدا درآورده است.

کهگیلویه و بویراحمد به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقلیمی خاص، همواره دارای منابع آب کافی برای تأمین نیازهای کشاورزی، دام‌پروری و آشامیدنی بوده اما بااین‌حال، پیش‌بینی‌های اخیر کارشناسان هواشناسی از کاهش بارش‌های پاییز و زمستان امسال در این استان حکایت دارد.

چیره شدن خشکسالی بر سرزمین بزرگ ایران

بر اساس برآورده ها، هرچند که فلات ایران و استان کهگیلویه و بویراحمد در سال‌های اخیر کمینه یک خشک‌سالی چندساله را طی کرد و منتظر ساله‌های ترسالی بوده، اما بارش کم در سال جاری باعث شده که تأثیرات جدی بر منابع آبی منطقه و کشاورزی و معیشت مردم وارد شود.

حتی در همین زمینه کارشناسان هواشناسی با ابراز نگرانی از کاهش بارندگی در سال زارعی جاری گفته‌اند چشم‌انداز امیدبخشی از بارندگی‌های امسال در این دیار دیده نمی‌شود و بر اساس نقشه‌های بلندمدت سامانه‌های هواشناسی و ایجاد تغییرات اقلیمی روزهای باقی‌مانده زمستان امسال نیز بارش‌ها کمتر از نرمال خواهد بود.

کهگیلویه وبویراحمد با دارا بودن یک درصد مساحت و جمعیت کشور در جنوب غربی ایران به علت برخورداری از شرایط آب و هوایی مساعد بیش از ۱۰ درصد از روان آب‌های کشور را به خود اختصاص داده ولی از همین آب حقابه آن به‌صورت اصولی به او داده نمی‌شود و همین مسئله باعث شده که احداث چاه و برداشت بی‌رویه از منابع آبی زیرزمینی دشت‌های زیادی از این دیار را درخطر فرونشست قرار دهد.

بی‌آبی زاگرس را بلعید؛ فریاد بی‌صدای کوه‌ها

بر اساس برآوردهای سازمان جهاد کشاورزی، دو میلیارد مترمکعب آب برای مصرف کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد در افق بلندمدت موردنیاز است و این مسئله در حالی است که کمینه خشک‌سالی در سال‌های اخیر صدمات زیادی را به بخش آب کشاورزی و حتی دیگر موضوعات وابسته به آب به این دیار وارد کرده و در سال جاری و در افق بارشی یک‌ساله نیز شاهد کاهش ۴۸ درصدی باران در این دیار هستیم.

کاهش میزان بارندگی‌های در سال‌های اخیر نسبت به میانگین ۲۵ ساله در استان کهگیلویه و بویراحمد ضرورت مدیریت مصرف آب به‌ویژه در بخش پرمصرف کشاورزی به‌عنوان مهم‌ترین حوزه تأمین معیشت مردم این استان را بیشتر کرده است.

سهم استفاده از آب در حوزه کشاورزی و بخصوص منابع آب زیرزمین بخصوص چاه در کشور و کهگیلویه و بویراحمد نزدیک به ۹۰ درصد است در این راستا با توجه به کاهش نزولات آسمانی و هشدار مسئولان منابع آبی ضرورت مدیریت مصرف آب بخصوص آب‌های زیرزمین را بیشتر کرده است.

باید بدانیم که کاهش چشمگیر بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد زنگ خطر کم‌آبی و خشک‌سالی را به صدا درآورده که این خشک‌سالی هم می‌تواند برای دشت‌های پایین‌دست و حتی استان‌های هم‌جوار سرزمین دنا نیز نگران‌کننده باشد.

این استان که به‌واسطه طبیعت کوهستانی و منابع آبی فراوان شناخته می‌شد، اکنون با چالش جدی کمبود آب مواجه است؛ این وضعیت می‌تواند تبعات گسترده‌ای ازجمله کاهش تولیدات کشاورزی، خشک شدن چشمه‌ها و قنات‌ها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و درنهایت تهدید معیشت مردم را به دنبال داشته باشد.

تغییرات اقلیمی، یا نابودی پوشش گیاهی

دلایل مختلفی از تغییر اقلیم جهانی، کاهش پوشش گیاهی، افزایش دمای هوا و فعالیت‌های انسانی ازجمله عواملی هستند که بر کاهش بارندگی تأثیرگذارند، همچنین، برخی کارشناسان معتقدند که تغییر الگوهای بارشی و کاهش رطوبت در جو نیز در این پدیده نقش دارند.

در سال‌های اخیر، کهگیلویه و بویراحمد مانند بسیاری از مناطق دیگر کشور با نوسانات شدید بارندگی مواجه بوده است؛ دوره‌های خشک‌سالی متناوب و سیلاب‌های ناگهانی نشان از تغییرات شدید آب و هوایی در این منطقه دارد، این نوسانات، تأثیرات مخربی بر کشاورزی، دامداری و محیط‌زیست استان گذاشته و حتی می‌تواند درگذشته به نابودی محیط‌زیست و حتی ابر بین رفتن درختان بلوط، پوشش گیاهی و حتی از بین رفتن حیات‌وحش این استان بینجامد.

کارشناسان بر این باورند که برای مقابله با این چالش، نیازمند برنامه‌ریزی جامع و بلندمدت هستیم؛ اجرای طرح‌های آبخیزداری، توسعه سیستم‌های آبیاری مدرن، مدیریت مصرف آب در بخش‌های مختلف و افزایش آگاهی عمومی ازجمله اقداماتی است که می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد.

کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد. این استان با ۷۲۶ هزار نفر جمعیت یک درصد مساحت کشور را در اختیار دارد.

ایل نگران از نباریدن باران و برف

موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی کهگیلویه و بویراحمد، این استان را مستعد خشک‌سالی و سیلاب کرده است اما از طرفی، وابستگی اقتصاد استان به بخش کشاورزی و دامداری، حساسیت آن را نسبت به تغییرات اقلیمی افزایش می‌دهد؛ کوچ بهاره و پاییزه عشایر که زندگی آن‌ها بر اساس دام‌پروری نیز بوده در آینده می‌تواند نگران‌کننده باشد و سرسبز نشدن دشت‌های سرزمین‌های شمالی ایثار دنا می‌تواند در این زمینه نیز نگران‌کننده به نظر برسد.

کهگیلویه و بویراحمد، که در گذشته منطقه‌ای پرآب شناخته می‌شد، در سال‌های اخیر با چالش‌های جدی در این زمینه درگیر است. اکنون برخی روستاها و شهرهای استان مشکل قعطی آب دارند. فعالیت‌های کشاورزی و دامداری نیز در کهگیلویه و بویراحمد با مشکل مواجه شده است.

دسترسی به آب شرب با وجود منابع آبی باکیفیت پایدار نیست

محمد بهرامی سیف‌آباد، نماینده مجلس در گفتگو با رسانه ها در این زمینه گفته است: بسیاری از روستاهای کهگیلویه و بویراحمد، با محرومیت در این حوزه مواجه هستند و قطعی آب، حتی در یاسوج، مرکز استان، به 24 ساعت نیز می‌رسد. 

نماینده شهرستان بویراحمد، دنا و  مارگون در مجلس شورای اسلامی، با تاکید بر اینکه این استان ۱۰ درصد از آب شرب با کیفیت کشور را در اختیار دارد؛ به گونه‌ای که منابع آبی موجود در استان نیازمند تصفیه، شیرین‌سازی یا پمپاژ گسترده نیستند بیان داشته است: در بعضی مناطق با سه تا پنج کیلومتر فاصله می‌توان آب را به دست مصرف‌کننده رساند.

نماینده بویراحمد، دنا و مارگون اظهار داشته است: «با این وجود، مناطق سردسیر و کوهستانی استان، که سرچشمه رودخانه‌هایی چون کارون و برخی دیگر از منابع آبی محسوب می‌شوند، با چالش دسترسی پایدار به آب شرب مواجه هستند.»

 

 

بهرامی، تاکید کرده است: «در شرایطی که این استان ۱۰ درصد آب با کیفیت و تنها یک درصد سهم جمعیت کشور را در اختیار دارد، دلیل ناپایداری شبکه آب سوءمدیریت است.»

وی بیان کرده است:«دولت‌ها در بحث پایداری آب و احداث منابع و تاسیسات لازم ضعیف عمل کرده‌اند، در نتیجه شبکه توزیع پایدار در استان شکل نگرفته است.»

قطعی آب در یاسوج به 24 ساعت هم می‌رسد

نماینده بویراحمد و دنا تاکید کرده است:«نتیجه شرایط موجود این بوده است که بسیاری از روستاهای استان به آب آشامیدنی دسترسی ندارند و برخی شهرها با مشکل کمبود آب مواجه هستند. به گونه‌ای که حتی در یاسوج، قطعی آب برای بعضی خانوارها به 24 ساعت نیز می‌رسد.»
شرایط برای فصل گرم مناسب نیست

بهرامی با بیان اینکه چنین شرایطی برای فصل گرم مناسب نیست و احتمال تداوم قطعی آب وجود دارد؛ تصریح کرده است: به نظر نمی‌رسد وزارت نیرو برنامه خاصی برای حل چالش قطعی آب در کهگیولویه و بویراحمد داشته باشد و در این زمینه ضعیف عمل کرده است؛ در نتیجه نمایندگان استان پیگیر موضوع هستند.

حال امروز نیز شاهد تنش ابی همراه با افزایش بی سایقه گرما در دیار دنا نشینان هستیم، مسئله ای که باعث شده است که مردم با بی آبی مواجه شوند و این مسئله در حالی است که در بیشتر این مناطق همچنان چشمه‌ها، و روان آبهایی وجود دارد که میتوان با توسعه ظرفیت‌های آن این بی آبی و تنش آبی را کاهش داد.

انتهای خبر/

اخبار مرتبط
نظر شما
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.

هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر می‌گذارید!